lesson

УНБЕРЕНЧЕ ДђРЕС

Исђнмесез!

I. Повторяем категорическое прошедшее время глаголов и склонение местоимений.

а) — Булат, син кичђ кая бардыћ?

— Концертка.

— Нинди концертка?

— Джазга.

— О-о-о!

ђ) — Алмаз, кичђ сезгђ кем килде?

— Кичђ безгђ ђбием килде.

— Синећ ђбигђ ничђ яшь?

— ќитмеш биш.

— Ул нђрсђ белђн килде?

— Поезд белђн.

II. ¦

Настоящее время глагола образуется добавлением к корню и основе аффиксов -а/-ђ, -ый/-и.

Единственное число

Мин бар-а-м	Я иду (еду)
Син бар-а-сыћ	Ты идешь (едешь)
Ул бар-а	Он (она) идет (едет)

1. Мин театрга барам.

Мин Уфага барам.

Мин авылга барам.

Мин кибеткђ барам.

Мин Актанышка барам.

Мин Австриягђ барам.

Мин ђбилђргђ барам.

Мин туганнарга барам.

Мин Маратларга барам.

2. а) — Син кая барасыћ?

— Мин музейга барам.

ђ) — Син кая барасыћ?

— Мин Уфага барам.

б) — Син кая барасыћ?

— Мин Америкага барам.

в) — Син кая барасыћ?

— Мин апаларга барам.

г) — Син кая барасыћ?

— Мин аларга барам.

3. — Ул бњген кая бара?

Ул бњген концертка бара.

Ул бњген табибка бара.

Ул бњген базарга бара.

Ул бњген магазинга бара.

Ул бњген кафега бара.

Ул бњген Мђскђњгђ бара.

Ул бњген авылга бара.

Ул бњген ђнилђргђ бара.

Ул бњген туганнарга бара.

Ул бњген Азатларга бара.

Диалоглар

а) — Син бњген кая барасыћ?

— Апаларга барам.

— Кайчан?

— Кич белђн.

— Кем белђн?

— Абыем белђн.

ђ) — Мин бњген дачага барам. Син барасыћмы?

— Барам.

— Машинаћ бармы?

— Бар.

— Урын бармы?

— Бар. Ике урын.

— Ярый. Рђхмђт. Барам.

III. Мин кил-ђ-м	Я прихожу, приезжаю
Син кил-ђ-сећ	Ты приходишь, приезжаешь
Ул кил-ђ	Он (она) приходит, приезжает

1. Мин сезгђ килђм.

Мин апаларга килђм.

Мин Азатка килђм.

Мин шђџђргђ килђм.

Мин аларга килђм.

Мин сића килђм.

а) — Син ничђдђ килђсећ?

— Мин икедђ килђм.

ђ) — Син љчтђ килђсећме?

— Юк, дњрттђ.

б) — Син Камил белђн килђсећме?

— Юк, Саша белђн.

— Син машина белђн килђсећме?

— Юк, автобус белђн.

в) — Син бњген килђсећме?

— Юк, иртђгђ.

2. — Ул сезгђ кайчан килђ?

Ул иртђгђ килђ.

Ул бњген килђ.

Ул кич белђн килђ.

Ул якшђмбедђ килђ.

Ул апрельдђ килђ.

IV. Укы	читай; учись
Мин укыйм	Я читаю (учусь)
Син укыйсыћ	Ты читаешь (учишься)
Ул укый	Он (она) читает (учится)

а) — Син кайда укыйсыћ?

— Мин университетта укыйм.

ђ) — Син кайда укыйсыћ?

— Мин мђктђптђ укыйм.

б) — Марат нђрсђ укый?

— Ул газета укый.

в) — ђби нђрсђ укый?

— Ул журнал укый.

V. Эшлђ — работай, делай
Мин эшлим	Я работаю, делаю
Син эшлисећ	Ты работаешь, делаешь
Ул эшли	Он (она) работает, делает

а) — Син кайда эшлисећ?

— Магазинда.

ђ) — Син кайда эшлисећ?

— Тљзелештђ.

б) — Ул кайда эшли?

— Ул фирмада эшли.

в) — Марат кайда эшли?

— Лицейда.

г) — Алсу кайда эшли?

— Кибеттђ.

VI. Бул — будь

а) — Марат, бњген сђгать икедђ университетта бул, яме!

— Ярар.

ђ) — Гљлназ, сђгать тугызынчы яртыда вокзалда бул,яме!

— Тугыздамы?

— Юк, тугызынчы яртыда.

— Яхшы.

1. Мин бул-а-м	Я бываю
Син бул-а-сыћ	Ты бываешь
Ул бул-а	Он бывает

а) — Син бњген сђгать биштђ институтта буласыћмы?

— ђйе, булам.

ђ) — Профессор Закиров бњген буламы?

— Була.

б) — Мин кич белђн ђбилђрдђ булам. Син буласыћмы?

— Сђгать ничђдђ?

— Алтыда.

— Мин ќидедђ килђм.

2. Мин булдым Без булдык

Син булдыћ Сез булдыгыз

Ул булды Алар булдылар

а) — Галия ханым, сез кичђ кая булдыгыз?

— Конференциядђ.

— Казандамы?

— Юк, Чабаксарда.

ђ) — Артур, син кичђ лекциядђ булдыћмы?

— ђлбђттђ.

— Азат та булдымы?

— ђйе, ул да булды.

б) — Якшђмбедђ мин дачада булдым.

— Кем белђн?

— Дусларым белђн.

— Яхшы булдымы?

— Бик яхшы булды. Кљн ќылы, матур иде.

VII. 1. Миннђн — от меня

а) — Алло, Алсу, бу синме?

— ђйе, бу мин.

— Бу — Гљлназ.Миннђн посылка килдеме?

— ђйе, алдым. Зур рђхмђт.

ђ) — Хђерле кљн, Галия ханым. Сез миннђн телеграмма алдыгызмы?

— ђйе, иртђ белђн алдым, рђхмђт.

— Галия ханым, минем поезд сђгать ќидедђ Казанга килђ.

— Ярар, ярар, Марат.

2. Синнђн — от тебя

а) — Алло, бу Маратмы?

— ђйе бу мин.

— Бу — Алсу. Марат, нихђл?

— Ярыйсы.

— Марат, Артур синнђн киттеме ђле?

— ђйе. Сђгать биштђ китте.

— Ярый, рђхмђт.

ђ) — ђби, без синнђн открытка алдык.

— Бњгенме?

— ђйе. Рђхмђт сића.

— Исђн-сау булыгыз!

3. Аннан (аћардан) — от него (от нее)

— ђлфия, Кадрия Казанга килдеме ђле?

— Юк.

— Мића аннан телеграмма бар.

— Кайчан килђ?

— Бњген, кич белђн.

Сљйлђшђбез!

а) — Сез танышлармы?

— ђйе. Без — танышлар.

— ђлфия, син университетта укыйсыћмы?

— Юк, мин эшлим.

— Кайда?

— Лицейда. Мин — укытучы. ђ син?

— Мин — студент. Мин академиядђ укыйм.

ђ) — Камил, син Мђскђњгђ барасыћмы?

— Барам.

— Кайчан? Июньдђме?

— ђйе.

— Кем белђн барасыћ?

— Бер дустым белђн.

— Аныћ исеме ничек?

— Саша.

— Поезд белђн барасыћмы?

— Юк, самолет белђн.

— Ярый, исђн-сау булыгыз!

б) — Бњген апамныћ туган кљне. Син дђ кил, Камил!

— Ярый. Рђхмђт. Кемнђр килђ?

— Зур абый килђ, кечкенђ апа килђ. Сећлебез Гљлназ килђ. Энебез дђ килђ.

— Рљстђмме?

— ђйе.

— О, кеше књп була!

— Син дђ кил!

— Рђхмђт. Мин килђм.

в) — Наташа, бњген безгђ кил. ђниемнећ туган кљне.

— Рђхмђт.

— Кил ђле, Наташа, яме! ђни тђмле ашлар пешерде. Тђмле шулпа, ит, торт пешерде, тозлы балык бар. ђни тђмле салат ясый.

— Рђхмђт, Алсу. Мин килђм.

— Ярый.

БИРЕМНђР

1. Тђрќемђ итегез:

укы		аннан
барам		бездђн
килђсећ		аћарда
булам		бездђ
булды		сездђн
миндђ		аћардан
синнђн		миннђн
анда

2. Татарча языгыз:

читай		учусь
читаю		приходит
учись		идешь

3. ќавап бирегез:

— Мин бњген театрга бараммы?

— Син базарга иртђ белђн барасыћмы?

— Ул иртђгђ кая бара?

— Джон Казанга кайчан килђ?

— Марат кайда укый?

— ђби нђрсђ укый?

— Галия апа кайда эшли?

— Ул сезгђ кайчан килђ?

— Син безгђ килђсећме?

— Бњген аш пешердећме?

— Иртђгђ шулпа пешерђсећме?

—Бњген ипи алдыћмы?

—Кибеттђ конфетка ничђ сум акча тњлђдећ?

—Кибеттђ сљт, каймак бармы?

—Ашыгыз тозлымы?

—Кофегыз баллымы?

—Бу балык тозлыракмы?

—Кибеттђ књмђч бармы?

—Базарда ит књпме?

—Классыгызда ничђ укучы бар?

—Казанда ничђ кеше яши?

Коммуникатив биремнђр.

1. Спросите у Азата, куда он сейчас идет.

2. Спросите у Гузель, куда Алсу идет вечером.

3. Узнайте, где работает мама Галии.

4. Узнайте, куда уехал брат Азата.

5. Узнайте, когда приехал отец Кадрии из Москвы.

Дђрес бетте. Сау булыгыз.